 Rozmowa z kardynaÅ‚em Józefem Glempem, prymasem seniorem Polski, honorowym obywatelem Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Wasza Eminencja zgodziÅ‚ siÄ™ przyjąć tytuÅ‚ Honorowego Obywatela Województwa Kujawsko-Pomorskiego, przyznany przez nasz sejmik w uznaniu zasÅ‚ug zwiÄ…zanych z peÅ‚nieniem dÅ‚ugoletniej posÅ‚ugi najwyższego hierarchy w polskim KoÅ›ciele. Które z dokonaÅ„ z tych nieÅ‚atwych przecież 28 lat uważa KsiÄ…dz KardynaÅ‚ za najważniejsze?
Jestem bardzo wdziÄ™czny za przyznanie mi przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego tytuÅ‚u honorowego obywatela tego województwa. Co jest najważniejsze w mojej posÅ‚udze jako prymasa w ciÄ…gu minionych 28 lat? NiewÄ…tpliwie, jest to udziaÅ‚ w bezkrwawym przejÅ›ciu z komunizmu do demokracji. To, że zmiana ustroju dokonaÅ‚a siÄ™ bez wiÄ™kszego rozlewu krwi, bez rewolucji, jest zasÅ‚ugÄ… caÅ‚ego narodu i wielu instytucji, jednakże udziaÅ‚ KoÅ›cioÅ‚a w tych zmianach jest bardzo ważny. DziÄ™kujÄ™ Bogu za tÄ™ Å‚askÄ™, że mogÅ‚em w poczÄ…tkach mojej posÅ‚ugi czerpać ze wzoru danego przez prymasa WyszyÅ„skiego. Prymas broniÅ‚ KoÅ›cioÅ‚a, ale stawiaÅ‚ na dialog, rozmawiaÅ‚ z pierwszymi sekretarzami partii i byÅ‚ przeÅ›wiadczony, że wolność KoÅ›cioÅ‚a bÄ™dzie etapem odzyskiwania wolnoÅ›ci obywatelskich w Polsce. Dalej, w mojej pracy przewodniczÄ…cego Konferencji Episkopatu Polski miaÅ‚em silne oparcie w Papieżu Janie Pawle II. W pierwszej pielgrzymce uczestniczyÅ‚em jako biskup warmiÅ„ski, w nastÄ™pnych, aż do ostatniej, jako prymas. Postawa Papieża i jego nauczanie wpÅ‚ywaÅ‚y na jedność Episkopatu i na pokojowe utrwalanie siÄ™ przeksztaÅ‚ceÅ„ ustrojowych. Które spoÅ›ród ważnych dla narodu i europejskiej kultury wartoÅ›ci, jakie udaÅ‚o siÄ™ KoÅ›cioÅ‚owi w Polsce przenieść przez lata PRL-u, a potem trudny spoÅ‚ecznie okres transformacji, uważa KsiÄ…dz KardynaÅ‚ za najistotniejsze dziÅ›?
Uważam, że z Polski Ludowej wyszliÅ›my z resztkami ocalaÅ‚ej wolnoÅ›ci. W Polsce Ludowej byÅ‚o trochÄ™ wolnoÅ›ci, w stosunkowo dużym zakresie cieszyÅ‚ siÄ™ niÄ… KoÅ›cióÅ‚ i dzieliÅ‚ siÄ™ niÄ… w możliwym zakresie z grupami inteligencji, z rolnikami, częściowo z rzemiosÅ‚em. Wolność jako wartość moralna i spoÅ‚eczna byÅ‚a przez KoÅ›cióÅ‚ przypominana. UdaÅ‚o mi siÄ™ przypomnieć, że Sejm Wielki po ogÅ‚oszeniu Konstytucji Trzeciego Maja w roku 1791, ustanowiÅ‚ wotum budowy Å›wiÄ…tyni OpatrznoÅ›ci Bożej jako dziÄ™kczynienie za wolność, dziÄ™ki której doszÅ‚o do ogÅ‚oszenia Konstytucji. Czasy jednak byÅ‚y trudne, wojna i zabory – nie byÅ‚o wolnoÅ›ci, nie byÅ‚o Å›wiÄ…tyni. PrzyszÅ‚a wolność, rozpoczÄ™liÅ›my budowÄ™ Å›wiÄ…tyni. Ma ona przypominać wolność jako wartość dla wszystkich ludzi, jesteÅ›my bowiem dziećmi Bożymi. Poprawne zrozumienie wolnoÅ›ci jest potrzebne, aby poprawnie budować przyszÅ‚ość. Wolność bowiem nie jest celem sama w sobie, on ma sÅ‚użyć rozwojowi tak osoby, jak i spoÅ‚eczeÅ„stwa. Wolność musi mieć odniesienie do prawdy i do sprawiedliwoÅ›ci. PrawidÅ‚owo rozumiana wolność – myÅ›lÄ™ – jest podstawowÄ… wartoÅ›ciÄ… na czasy dzisiejsze. SymbolizujÄ™ jÄ… wznoszona Å›wiÄ…tynia OpatrznoÅ›ci Bożej.
KoÅ›cióÅ‚ byÅ‚ zawsze ostojÄ… patriotyzmu. Jakiego patriotyzmu potrzeba nam dziÅ›?
Patriotyzm jako miÅ‚ość do Ojczyzny utożsamianej z Narodem przeżywa kryzys. Nie da siÄ™ w sposób prosty zastÄ…pić pojÄ™cia „Ojczyzny” lub „Narodu” przez pojÄ™cie „PaÅ„stwa”. Trudno jest wyzwolić miÅ‚ość do paÅ„stwa, które nie kocha obywateli. Nadto paÅ„stwo, które wchodzi w skÅ‚ad zbioru paÅ„stw danego kontynentu, musi szanować wspólnotÄ™ paÅ„stw, nie ma wiÄ™c miejsca na patriotyzm, który zawiera momenty uczuciowe. Patriotyzm dziÅ› wymaga nowej definicji.
Urodził się Ksiądz Kardynał w Inowrocławiu; wiemy, że Wasza Eminencja utrzymuje dobre kontakty ze środowiskami w rodzinnym mieście. Jak Ksiądz Kardynał ocenia to, co dzieje się obecnie w Kujawsko-Pomorskiem w sferze rozwoju? Jak widzi Ksiądz Kardynał perspektywy rozwojowe takich miejsc jak nasze w zjednoczonej Europie?
Mam żywe kontakty z InowrocÅ‚awiem, miejscem mojego urodzenia i zdobywania wiedzy aż do matury, podobnie z KoÅ›cielcem i parafiÄ…, gdzie ksztaÅ‚towaÅ‚a siÄ™ moja religijność. DziÅ› mówi siÄ™ o regionach jako o „maÅ‚ych ojczyznach”. PragnÄ…Å‚bym, aby Kujawy i inne ziemie wchodzÄ…ce w skÅ‚ad województwa kujawsko-pomorskiego rozwijaÅ‚y wÅ‚asne obyczaje, oparte na bogatej przeszÅ‚oÅ›ci.
5 czerwca 2010 r.
|